Dit Stadsbalkon werd vijftien jaar geleden ontworpen door Kees Christiaanse van het bureau KCAP, als onderdeel van een stedenbouwkundig plan voor het gehele Stationsgebied. In dit plan werd onder andere onderzocht hoe de zuidzijde van het stationsgebied ontwikkeld zou kunnen worden. Het paste in een reeks van plannen die in Groningen vanaf de jaren 80 voor de Verbindingskanaalzone zijn gemaakt.
Fietsparkeren bij station
Met deze half-ondergrondse fietsparkeergarage werd geprobeerd om de stormachtige groei van het aantal fietsen bij het station op te vangen. Zowel een ondergrondse parkeerkelder als een fietsenstalling in het Verbindingskanaal werden destijds afgewezen. De stalling wordt met hellende op- en afritten optimaal ontsloten vanaf de fietshoofdroute die langs het Verbindingskanaal is aangelegd.
Volgens de Groningse gemeentepolitiek van dit moment valt de stalling uit de toon bij de ‘grandeur’ van het negentiende eeuwse stationsgebouw. Grappige bijkomstigheid: terwijl het Stadsbalkon als niet-passend voor de leeuwen wordt gegooid, ontspringen de omliggende kantoorgebouwen de dans. Met name de gele kolos van het Hunzehuys, aangelegd in een tijd dat het denken over het stationsgebied nog moest beginnen, is niet afgestemd op de schaal van de stationsgebouwen.
Postmoderne architectuur
Voor postmoderne architectuur is in Nederland weinig belangstelling. Sjoerd Soeters wordt verguisd voor zijn Zaanse huisjes en Bossche kastelen. Het Danstheater in Den Haag door Christiaanse’s vroeger OMA-partner Rem Koolhaas werd enkele jaren geleden onbarmhartig van de kaart geveegd ten behoeve van een nieuw cultureel centrum. Omdat het niet anders kon, als je er naar vroeg. Positieve bijkomstigheid is dat in Groningen tenminste nog een publiek debat wordt gevoerd over de voorgenomen sloop.
De moverende motieven voor de sloop zijn uiteenlopend. Vijftien jaar geleden werd de stormachtige groei van het stedelijke fietsverkeer niet voorzien. De stalling lijkt daarmee te zijn ingehaald door de tijd. Een ander aspect is dat het totaalplan waarvan de stalling onderdeel is, nooit is uitgevoerd. Met nam de oostelijke hellingbaan als aanzet voor een brug over het spoor is zodoende een onbegrepen element. Maar het meest hoor je toch het argument dat het van steen is en niet gezellig.
Reputatie als architectuurstad
Met de sloop van het balkon driegt Groningen niet alleen een belangrijk monument van de jaren 80 en 90 te slopen, maar ook haar reputatie als architectuurstad nummer 1 te grabbel te gooien. Destijds kwamen van heinde en ver, ook uit het buitenland, wethouders, bezoekers en architectuurliefhebbers naar Groningen om de daar verrichte wonderen te bezichtigen. Juist nu we ons afvragen of we door moeten met iconische architectuur, is behoud van de postmoderne architectuur wenselijk.
Zoals bekend, is een traditie alleen levensvatbaar als ze wordt vernieuwd. Geschiedenis betekent niet dat we moeten herhalen wat er al is, want dit vernietigt haar alleen maar, zoals de grote Duitse architect Karl Friedrich Schinkel ooit zei. Zijn credo was: introduceer iets nieuws dat tegelijkertijd de geschiedenis continueert. Christiaanse stelt voor om op het dek van de stalling een terrasvormig park aan te leggen dat het regenwater verzamelt, een aangename verblijfsplek vormt en het stationsgebouw van een passend kader voorziet. Dit voorstel past in deze historische lijn. Gezien haar reputatie als architectuurstad zou Groningen dit voorstel kunnen omarmen.
Stadsbalkon van Groningen
Opdrachtgever Gemeente Groningen Ontwerp KCAP Architects and Planners Projectarchitecten Kees Christiaanse, Andy Woodcock, Eric Slotboom Adviseur constructie ARUP Aannemer Heijmans Beeldend kunstenaar Giny Vos Ontwerp 2001 Oplevering 2007