Auteur Marc Dubois – Brugge is dit jaar aan haar vierde Triënnale toe. Tot 1 september 2024 kun je in de historische binnenstad elf installaties bezoeken. De twaalfde, “Star of the Sea” van de Britse kunstenaar Ivan Morison, bevindt zich op het strand van Zeebrugge. Ze is een coproductie met de Triënnale Beaufort aan de Belgische kust van De Panne tot Knokke.
In deze editie van Triënnale Brugge kozen de curatoren Shendy Gardin en Sevie Tsampalla voor het thema “Spaces of Possibility”. Voor hen is de vraag hoe je in deze UNESCO stad met behulp van tijdelijke kunst- en architectuuringrepen verwaarloosde en niet-gekende plekken opnieuw betekenis kan geven.
Ditmaal is gekozen voor een compact parcours, waarbij alles goed bereikbaar is te voet. Wie met de trein of auto aankomt kan “The tower of balance” van Bangkok Project Studio niet ontlopen. Een achttien meter hoge constructie met drie houten platformen is opgetrokken in een groene restruimte. Een verwijzing naar de kracht van de verticaliteit in de skyline. De installatie is een hedendaagse klokkentoren, inclusief een klok die iedereen in beweging kan brengen.
In de nabijheid van het Concertgebouw vonden het Zweeds architectenbureau Norell/Rodhe een restruimte. Achter een tijdelijke straatwand is voor de buurtbewoners de ontmoetingsplek “Raamland” gecreëerd. De architecten maken daarbij gebruik van zoveel mogelijk circulaire materialen. Het is een “proeftuin”, een tijdelijke installatie die in de toekomst een permanent karakter kan krijgen.
Het thema van de recent uitgewiste geschiedenis vind je terug in het project “Under the Carpet” van Adrien Tirtiaux. Een in onbruik geraakte verbinding tussen twee ziekenhuizen kenden zelfs veel Bruggelingen niet. Het gedeelte nabij de Minnewaterkliniek staat onder water, wat een surrealistisch beeld oplevert.
In het nabijgelegen park van het Sint-Janshospitaal staat “Empty Drop” van de Japanse architecten Shingo Masuda en Katsuhisa Otsubo, een compositie van drie gebogen bakstenen wanden, met als resultaat drie niet te betreden ruimtes. Het geeft deze kleine groene plek een verankering maar tevens heb je zicht op twee imposante torens die zijn opgetrokken in baksteen.
Op de binnenhof van het vijftiende eeuwse stadspaleis Hof Bladelin bedacht de Nederlandse Studio Ossidiana een zes meter hoge silo die je kunt betreden. Dit “Earthsea Pavilion” is een ecosysteen waarin zaden en planten zijn ondergebracht die gedurende de Triënnale zullen ontkiemen en groeien.
De meest spectaculaire installatie is te zien op het binnenplein van de Stadshallen. Het Brussels architectenbureau Traumnovelle introduceerde bouwstellingen, aluminium panelen als spiegels en zilverkleurige gordijnen. Deze “Joyful Apocalypse” is bewandelbaar en kan gebruikt worden voor allerlei activiteiten. Of met deze ingreep de bruikbaarheid van deze buitenruimte wordt aangetoond blijft de vraag.
Tegenover het Beurs, Meeting- en Congrescentrum (BMCC) , een ontwerp van META & Eduardo Souto do Moura, ligt een verborgen binnentuin. Het is de locatie van de wonderschone installatie Common Thread van SO-IL, in samenwerking met Mariana Popescu en Summum Engineering. Een lichte constructie slingert zich door de tuin en biedt telkens andere zichten. Het membraan ervan bestaat uit 3D-geprinte textiele segmenten die zijn vervaardigd uit gerecyclede PET-flessen. Met een lichte metalen structuur van buizen ontstaat een volume waarin je kunt wandelen. De stoffen huid met zwart-witpatronen is geweven aan de TU Delft. Voor veel bezoekers is dit hun lievelingsinstallatie.
Boeiend is dat kunstenaars een andere kijk meebrengen dan architecten of een aanvullend verhaal leveren. Iván Argote plaatste in de Speelmansrei een paar bronzen laarzen. Is dit een knipoog naar de zevenmijl laarzen? Een realistisch en gelijktijdig surrealistisch beeld, alsof het toerisme nu ook de kleine waterlopen in bezit heeft genomen. Deze ingreep geeft te denken over wat water betekent in deze stad.
In het nabijgelegen Sebrechtspark staat een sculpturale installatie die bestaat uit keramiek en een hoge tafel met drie bijenkasten. Met “Firesong fort he bees, a tree of clay” benadrukt Mariana Castillo Deball uit Mexico de noodzakelijkheid van natuur in de stad. Tegelijkertijd is het een poëtisch werk. Met de zwartgeblakerde prauwen op het Minnewater met daarin planten en kruiden wil Sumayya Vally de geschiedenis van import en export van Brugge in de 14de en 15de eeuw en de daarmee gegenereerde rijkdom tonen.
Vergeet op de terugweg naar het station niet de installatie van de in Libanon geboren Moma Hatoum aan te doen. In een tuin is een smalle ondergrondse gang gegraven waarin een schommel is aangebracht. “Full Swing” biedt een aangrijpende fysieke ervaring. Het kinderlijk plezier van de beweging wordt geneutraliseerd door de beklemmende aanwezigheid van de wanden.
Drie Brugse musea (Groeningemuseum, Gruuthusemuseum en Museum Sint-Janshospitaal) sluiten met hun programmering aan op de Triënnale. De tentoonstelling “Rebel Garden” neemt de impact van de mens op de natuur en de gevolgen ervan op de omgeving onder de loep. Een bijzondere zomer in deze UNESCO stad.
Meer weten?
Triënnale Brugge en Rebel Garden, beide nog te zien tot en met 1 september 2024. Meer informatie over de Triennale vind je hier en over Rebel Garden hier